Większości z nas 14 lutego kojarzy się romantycznym świętowaniem miłości – Walentynkami. W tym dniu obchodzimy również Dzień Chorego na Padaczkę (obu świętom patronuje św. Walenty). Z tej okazji warto zwrócić szczególną uwagę na problem epilepsji. Duża część społeczeństwa nie wie, jak reagować i jak pomóc, gdy ktoś ma atak. Nasza niewiedza może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia osoby chorej. Z tej okazji przeprowadziliśmy wywiad z nowym ordynatorem Oddziału Neurologicznego z Pododdziałem Udarowym w Szpitalu Miejskim w Rudzie Śląskiej, lek. Arkadiuszem Strzyżewskim, w którym zapytaliśmy o specyfikę choroby oraz związanym z nią postępowaniem.
Padaczka. Co się kryje pod tą nazwą?
Padaczka jest chorobą, która jest wywoływana przez nieprawidłową pracę komórek mózgowych występującą podczas ich gwałtownych wyładowań bioelektrycznych. Ich konsekwencją są napady padaczkowe.
Jakie są przyczyny padaczki?
Napady padaczkowe mogą wystąpić w każdym wieku, mogą być następstwem chorób somatycznych, psychicznych, guzów mózgu, pojawiają się także po przebytych urazach czaszkowo-mózgowych, udarze mózgu, zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych lub z powodu defektów w kodzie genetycznym. Są również przypadki, w których nie można do końca określić jednoznacznej przyczyny.
Jak pomóc osobie, która ma drgawkowy napad padaczkowy?
Najbardziej znanym objawem padaczki są tzw. napady padaczkowe drgawkowe, jednak mogą też występować napady, które przypominają omdlenie, napad paniki lub hiperwentylację. W sytuacji napadu padaczkowego choremu należy zapewnić bezpieczeństwo, tzn. położyć go z dala od przedmiotów niebezpiecznych, uchronić głowę przed urazem oraz ułożyć chorego w pozycji bocznej bezpiecznej (pozycja ta umożliwia zabezpieczenie drożności dróg oddechowych u osoby nieprzytomnej).
Czy padaczka może się przytrafić każdemu?
Padaczka może wystąpić niezależnie od wieku – jest najczęstszą chorobą neurologiczną wieku dziecięcego (wśród przyczyn wyróżniane są przede wszystkim: niedotlenienie okołoporodowe, mózgowe porażenie dziecięce, choroby genetyczne i wrodzone, neuroinfekcje, urazy głowy), natomiast u dorosłych najczęstszymi przyczynami są: urazy głowy, nowotwory ośrodkowego układu nerwowego, choroby demielinizacyjne, malformacje naczyniowe.
Czy diagnoza „padaczka” oznacza zawsze konieczność leczenia?
Leczenie padaczki to przede wszystkim farmakoterapia. Wykorzystywanych jest wiele preparatów przeciw padaczkowych, a wybór leku zależy od wielu czynników, np.: wieku pacjenta, typu napadów padaczkowych oraz współistniejących chorób. W leczeniu padaczki bardzo istotne jest regularne zażywanie leków. Poza lekami w leczeniu padaczki wykorzystuje się leczenie operacyjne: wszczepienie stymulatora nerwu błędnego czy neurostymulatorów wpływających na czynność elektryczną samej kory mózgowej, kalozotomię (przecięcie połączeń pomiędzy półkulami mózgu), lobektomię (resekcje części mózgu z ogniskiem powodującym napady padaczkowe), hemisferektomię (usunięcie jednej półkuli mózgu). Przed przeprowadzeniem któregokolwiek z ww. zabiegów chory przechodzi dokładną kwalifikację, podczas której ocenia się, czy podczas operacji nie dojdzie do uszkodzenia ważnych ośrodków mózgowia, np. tych odpowiadających za mowę czy też kontrolę ruchów.
Jak długo trwa leczenie?
Na to pytanie nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi. U części pacjentów koniczne jest stosowanie leków przez całe życie, u innych po pewnym czasie pojawia się możliwość ich odstawienia. Aby można było podjąć taką decyzję, u pacjenta przez dłuższy czas nie mogą występować napady padaczkowe – zakłada się, że można podjąć próbę odstawienia leków po okresie 2-3 lat bez występowania napadów padaczkowych.
Jakie są ograniczenia w życiu z padaczką?
Pacjenci z padaczką będący pod opieką lekarską mogą prowadzić normalne życie z pewnymi ograniczeniami. Na przykład prowadzenie pojazdów może być zabronione na początku leczenia. Dodatkowo padaczka jest przeciwwskazaniem do realizowania pasji takich jak sporty związane z ekstremalnym wysiłkiem wysiłkiem fizycznym (np. nurkowanie, wspinaczka).
Pacjenci powinni nauczyć się unikać czynników powodujących napady padaczkowe. Do takich czynników należą: stres, przemęczenie, brak snu, infekcje, a także bodźce świetlne, stąd unikać należy lamp stroboskopowych, długiego oglądania telewizji oraz ograniczyć pracę przy komputerze czy granie w gry komputerowe.
- Data publikacji2023-02-14
