Światowy Dzień Gruźlicy obchodzony jest 24 marca dla upamiętnienia dnia, w którym niemiecki mikrobiolog Robert Koch odkrył prątek gruźlicy. Święto zainicjowała 100 lat później Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) – 24 marca 1982 r., aby podnosić świadomość i szerzyć wiedzę.
Gruźlica jest to choroba zakaźna wywołana przez prątki kwasooporne, należące do Mycobacterium tuberculosis. Gruźlica jest chorobą zakaźną, objętą przez WHO światowym programem zapobiegania, którego głównym celem jest zmniejszenie liczby zgonów do 2030 roku. Zdaniem WHO stanowi ona zagrożenie dla zdrowia w skali globalnej.
Źródło zakażenia:
Najczęstszym źródłem zakażenia jest człowiek, chory na gruźlicę prątkującą, rzadziej chore na gruźlicę bydło i sporadycznie inne zwierzęta. Gruźlica jest przenoszona drogą powietrzną (kropelkową, inhalacyjną) podczas kaszlu, plucia czy kichania, a także głośnego mówienia czy śpiewu. Znacznie rzadziej do zakażenia może dojść drogą pokarmową, przez uszkodzoną skórę oraz drogą płciową (niezwykle rzadko).
Gruźlica wykrywana jest na podstawie:
Objawów klinicznych (gorączka i nocne poty, kaszel utrzymujący się zwykle dłużej niż 3 tygodnie, utrata wagi, brak apetytu, krwioplucie (krew w plwocinach), gruźlica pozapłucna powodować może objawy ogólnoustrojowe i objawy zależne od lokalizacji miejsca choroby;
- badań bakteriologicznych;
- badań molekularnych;
- badań histologicznych;
- badań radiologicznych.
Najczęstszą postacią gruźlicy jest gruźlica płuc, ale zmiany gruźlicze mogą występować w każdym narządzie ciała np.: oku, uchu, opłucnej, osierdziu, otrzewnej, węzłach chłonnych obwodowych, śródpiersiowych, zaotrzewnowych, kościach, stawach, nerkach, drogach moczowych, narządach płciowych, żołądku, jelitach, wątrobie, śledzionie, skórze (gruźlica pozapłucna).
Najczęstsze objawy gruźlicy:
- kaszel utrzymujący się co najmniej 3 tygodnie bez poprawy
- gorączka
- nocne poty
- osłabienie i łatwe męczenie się
- brak apetytu
- chudnięcie
- krwioplucie
- bóle klatki piersiowej
- duszność
