Ból jest zjawiskiem towarzyszącym porodowi siłami natury, spełniającym w porodzie określoną rolę. Ból jest sygnałem, że poród się rozpoczął i postępuje, ból wyzwala odruchowe czynności, służące temu, by matka, nawet bez specjalnej edukacji, umiała urodzić swoje dziecko.
Mniej więcej połowa rodzących odczuwa ból porodowy jako niewielki lub umiarkowany, a pozostałe – jako silny lub bardzo silny. Dlatego w łagodzeniu tego bólu stosuje się różne metody, ich dobór zależy od indywidualnych cech pacjentki (tzw. próg bólowy) i od etapu i zaawansowania a akcji porodowej.
W Szpitalu Miejskim w Rudzie Śląskiej chętne rodzące mają możliwość skorzystania ze znieczulenia zewnątrzoponowego. Znieczulenie zewnątrzoponowe porodu jest jedną z metod łagodzenia dolegliwości bólowych podczas porodu siłami natury. Jest to obecnie najskuteczniejszy sposób uśmierzania bólu.
Wskazania:
→ Nietolerancja bólu – wskazanie subiektywne
→ Brak oczekiwanej skuteczności zastosowanych metod niefarmakologicznych i farmakologicznych,
→ Medyczne/lekarskie
Przeciwwskazania do znieczulenia regionalnego porodu:
→ Brak zgody pacjentki lub akceptacji przez położnika wykonania analgezji zewnątrzoponowej,
→ Brak współpracy z pacjentką (pobudzenie, zaburzenia świadomości, itp.),
→ Zaburzenia krzepnięcia krwi,
→ Leczenie antykoagulantami,
→ Trombocytopenia (liczba płytek krwi <100 tys.),
→ Zakażenie skóry w miejscu wkłucia,
→ Niektóre choroby ośrodkowego układu nerwowego (np. choroby rozrostowe, infekcyjne),
→ Niektóre choroby i wady serca: np. ciasna stenoza aortalna i mitralna, nadciśnienie płucne, wady przeciekowe z nadciśnieniem płucnym, kardiomiopatia przerostowa, nieskorygowana tetralogia Fallota, stan po przeszczepie serca)
→ Inne przeciwwskazania medyczne (decyduje lekarz)
Analgezję regionalną porodu rozpoczyna się w aktywnej fazie I okresu porodu, z reguły przy rozwarciu zewnętrznego ujścia szyjki macicy na 3-5 cm. Polega ona na blokowaniu impulsacji bólowej w nerwach, które unerwiają macicę i kanał rodny. Po wykonaniu znieczulenia, pacjentka nie odczuwa silnych dolegliwości bólowych, natomiast odczuwa skurcze macicy, które mogą być interpretowane jako dolegliwości bólowe.
Możliwe powikłania:
Każda, nawet najprostsza czynność medyczna jest związana z możliwością wystąpienia powikłań. Powikłania znieczulenia zewnątrzoponowego występują rzadko. Najczęstsze powikłania i działania niepożądane ciągłego znieczulenia zewnątrzoponowego porodu:
→ Niepełna analgezja, jednostronne znieczulenie,
→ Nakłucie opony twardej,
→ Bóle głowy,
→ Świąd skóry,
→ Bóle kręgosłupa – (są bardzo powszechnym zjawiskiem po każdym porodzie, bez względu na to czy jest wykonane znieczulenie, czy też nie)
→ Instrumentalne zakończenie porodu, cięcie cesarskie,
→ Uszkodzenie naczynia żylnego,
→ Krwiak zewnątrzoponowy – ryzyko niedowładu kończyn dolnych,
Samo wykonanie znieczulenia jest praktycznie niebolesne, ponieważ przed wprowadzeniem cewnika zewnątrzoponowego wykonuje się znieczulenie skóry. W trakcie porodu do cewnika zewnątrzoponowego podaje się kolejne dawki środka znieczulenia miejscowego, aby utrzymać stałą analgezję (zmniejszenie/zniesienie dolegliwości bólowych).
Po zakończeniu porodu, w ciągu maksymalnie kilku godzin usuwa się cewnik zewnątrzoponowy. Przed planowanym znieczuleniem zewnątrzoponowym odbywa się konsultacja anestezjologiczna. Lekarz anestezjolog po rozmowie i badaniu oraz zapoznaniu się z dostarczoną dokumentacją podejmie decyzję o możliwości wykonania znieczulenia zewnątrzoponowego w trakcie porodu i wyjaśni ewentualne wątpliwości.
