Gastroskopia jest badaniem diagnostycznym, umożliwiającym ocenę górnego odcinka przewodu pokarmowego, rozpoznanie schorzeń przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. W trakcie badania możliwe jest także pobranie wycinków do dalszych badań diagnostycznych. O tym, jak przygotować się do gastroskopii i jak przebiega badanie lek. Adam Furmaniuk, zastępca ordynatora Oddziału Chorób Wewnętrznych.
Co to jest endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego (inaczej: panendoskopia lub gastroskopia)?
lek. Adam Furmaniuk: Badanie polegające na wprowadzeniu do żołądka endoskopu, czyli cienkiego giętkiego narzędzia, za pomocą którego lekarz może obejrzeć górny odcinek przewodu pokarmowego, pobrać wycinki do badania, a także w razie konieczności zastosować leczenie (np. zatamować krwawienie).
Kiedy robimy badanie?
lek. Adam Furmaniuk: Gastroskopię wykonujemy m.in. kiedy mamy zgagę lub inne objawy choroby refluksowej, problemy z przełykaniem, bóle w nadbrzuszu lub dolegliwości dyspeptyczne (nudności, wymioty, pełność poposiłkowa, odbijanie).
Objawy te stanowią szczególnie wskazania do gastroskopii zwłaszcza wtedy, gdy występują u osób po 45. roku życia i kiedy występują objawy alarmowe, takie jak:
- niewyjaśnione zmniejszenie masy ciała,
- trudności z połykaniem lub ból podczas przełykania,
- silny ból w górnej części brzucha pojawiający się nocą
- niedokrwistość
- diagnostyce celiakii
Wskazaniem do pilnej gastroskopii są wszelkie objawy krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego (smoliste=czarne stolce, krwawe wymioty, niedokrwistość z niedoboru żelaza).
Jak przygotować się do gastroskopii?
lek. Adam Furmaniuk: Przed gastroskopią należy powstrzymać się co najmniej przez 6 godzin od jedzenia i 4 godziny od picia (czasem ten czas może być dłuższy, o czym pacjent zostanie poinformowany przez lekarza). W razie przyjmowania na stałe (w godzinach porannych) niezbędnych leków można je połknąć, popijając niewielką ilością wody. Kilka godzin przed badaniem nie należy palić papierosów ani żuć gumy.
Bezpośrednio przed badaniem należy wyjąć protezy zębowe. Jeżeli przyjmuje się leki zmniejszające krzepliwość krwi, przed planowaną gastroskopią niektóre z nich należy odstawić albo zamienić na inne preparaty. Można to zrobić jedynie po konsultacji z lekarzem.
Jak przebiega badanie?
lek. Adam Furmaniuk: Badanie przebiega w pozycji leżącej na lewym boku, przed badaniem pielęgniarka znieczula gardło, żeby zmniejszyć odruchy zwrotne w trakcie zakładania aparatu.
Gastroskopia jest badaniem nieprzyjemnym dla pacjenta, ale niebolesnym. Niebolesne jest również pobieranie wycinków z błony śluzowej przewodu pokarmowego. Całe badanie trwa około 5-7min.
Czy gastroskopię wykonuje się w znieczuleniu?
lek. Adam Furmaniuk: Czasami konieczne jest przeprowadzenie badania z zastosowaniem sedacji, a nawet znieczulenia ogólnego. Sedację stosuje się u pacjentów, którzy już wcześniej mieli gastroskopię i wystąpiła u nich zła tolerancja badania lub u osób, u których można się tego typu trudności spodziewać (np. badania u dzieci i osób chorych psychicznie). Sedację stosuje się także w przypadku gastroskopii długo trwających.
Sedacja polega na podaniu leków uspokajających, ułatwiających przeprowadzenie gastroskopii i zmniejszających uczucie dyskomfortu pacjenta w trakcie badania.
Jakie są możliwe powikłania po gastroskopii?
lek. Adam Furmaniuk: Jako procedura inwazyjna gastroskopia obarczona jest ryzykiem wystąpienia powikłań. Występują one jednak niezwykle rzadko. Powikłania gastroskopii mogą wystąpić zarówno w trakcie badania, jak i po jego zakończeniu (nawet po kilkunastu dniach); niekiedy konieczne jest wówczas przeprowadzenie innych, dodatkowych badań diagnostycznych i leczenie, w tym również leczenie zabiegowe.
Częstość powikłań szacuje się na około 0,5% (rzadziej przy gastroskopii diagnostycznej, częściej przy terapeutycznej). Znaczną część stanowią powikłania sedacji.
Częstość powikłań gastroskopii diagnostycznej jest bardzo mała: krwawienie występuje w około 0,15% przypadków, a przedziurawienie (gardła lub przełyku) wokoło 0,01%.
Pierwszy posiłek, zależnie od rodzaju zabiegu, można spożyć minimum 2 godziny po ustąpieniu znieczulenia miejscowego gardła.
Gastroskopia w Szpitalu Miejskim w Rudzie Śląskiej
W naszej pracowni Endoskopowej wykonujemy badania endoskopowe, tylko w znieczuleniu miejscowym tzn. po znieczuleniu gardła lidokainą w aerozolu. Terminy rejestracji do pracowni na badanie na chwilę obecną na październik 2025.
