Światowy Dzień Alopecji
Światowy Dzień Alopecji (znany również jako Międzynarodowy Dzień Alopecji) obchodzony jest zazwyczaj w pierwszą sobotę sierpnia. W Polsce, obchody te mają miejsce w połowie miesiąca, zazwyczaj 3 sierpnia. Święto to ma na celu zwiększenie świadomości na temat łysienia plackowatego, które jest chorobą autoimmunologiczną. Alopecja – utrata włosów Jak już wspomnieliśmy, Alopecja to choroba autoimmunologiczna, która objawia się utratą włosów (częściową lub całkowitą). Dzielimy ją na dwie postacie: Rozproszoną – w tym przypadku włosy wypadają równomiernie. Do tej grupy zalicza się łysienie androgenowe, Ogniskową – charakteryzuje się wypadaniem włosów w skupiskach, nierównomiernie. Pod tą postacią kryje się łysienie plackowate. Łysienie plackowate – rodzaje Tytułem wstępu zaczniemy od przedstawienia rodzajów łysienia plackowatego. Dzielimy je na łysienie plackowate: zwykłe – charakteryzuje się obecnością owalnych ognisk wyłysienia, całkowite – całkowita utrata włosów na skórze głowy (włosy na twarzy zostają zachowane), uogólnione – dochodzi do całkowitej utraty włosów na skórze głowy (także brwi i rzęs) oraz na całym ciele. Łysienie plackowate – przyczyny Aby poznać przyczyny łysienia plackowatego, należy przyjrzeć się najważniejszym czynnikom, mającym wpływ na patologiczną utratę włosów. czynniki autoimmunologiczne – zauważono, że łysieniu plackowatemu często towarzyszą inne choroby z autoagresji – autoimmunologiczne choroby tarczycy, reumatoidalne zapalenie stawów, bielactwo, toczeń rumiany, liszaj płaski, czynniki genetyczne – ocenia się, że ok. 20% pacjentów choruje na łysienie plackowate, za sprawą genetycznego obciążenia. Niestety nie wiadomo, w jaki sposób choroba jest dziedziczona, czynniki immunologiczne – za utratę włosów odpowiedzialna może być reakcja immunologiczna organizmu. Stan zapalny wokół mieszka włosowego prowadzi do obkurczenia, miniaturyzacji i w konsekwencji do wypadania włosów, czynniki psychosomatyczne – długotrwały stres lub traumatyczne przeżycia mogą być przyczyną łysienia. Istnieją doniesienia o nagłych przypadkach utraty włosów, na skutek odczucia silnych emocji. Łysienie plackowate – objawy Pierwsze objawy łysienia plackowatego mogą się pojawić u dzieci i młodych dorosłych. Dochodzi do nagłej utraty włosów na skórze, nie jest ona równomierna, tylko ogniskowa. Wspomniane ogniska mogą być pojedyncze lub mnogie, a ponadto mogą mieć różne średnice (nawet do 10 cm). W niektórych przypadkach można zaobserwować utratę włosów również na innych partiach ciała. Łysieniu zwykle nie towarzyszą inne objawy – sporadycznie może pojawić się zaczerwienie bądź świąd. Łysieniu plackowatemu mogą towarzyszyć również zmiany na płytkach paznokci. Osoby cierpiące na patologiczną utratę włosów, mogą doświadczyć wgłębienia, odbarwień czy pęknięć płytki paznokcia.
1 sierpnia – Światowy Dzień Raka Płuc
Obchodzony dziś Światowy Dzień Raka Płuc to okazja do edukacji i zwiększenia świadomości społecznej dotyczącej wagi profilaktyki w naszym życiu codziennym. Rak płuc to jeden z najczęściej występujących nowotworów i odpowiedzialny za najwyższą śmiertelność wśród chorych. Do głównych czynników zwiększających prawdopodobieństwa zachorowania na nowotwór płuc należą: czynniki środowiskowe i zanieczyszczenie powietrza; palenie tytoniu (czynne i bierne); uwarunkowania genetyczne Problematyczne są objawy, ponieważ nowotwór płuc początkowo nie daje jasnych oznak i najczęściej diagnozowany jest w końcowym stadium choroby. Warto skupić się na diagnostyce, jeśli zauważymy: nieustępujące chrypkę i drapiący kaszel; ból w klatce piersiowej; nawracające infekcje płuc; osłabienie i utrata masy ciała Do działań profilaktycznych należą przede wszystkim: stronienie od tytoniu w każdej jego formie, regularna aktywność fizyczna oraz odpowiednio zbilansowana, bogata w składniki odżywcze i witaminy dieta.
Nowy program wsparcia dla młodzieży w Rudzie Śląskiej!
Od 12 września w naszej poradni psychologicznej dla dzieci przy szpitalu w Rudzie Śląskiej (ul. Główna 11, Bielszowice) rusza Trening Umiejętności DBT (Dialektycznej Terapii Behawioralnej). Dla kogo? Program jest skierowany do nastolatków (szkół ponadpodstawowych), którzy: intensywnie przeżywają emocje i są podatni na zranienie, szybko i silnie reagują emocjonalnie, doświadczają częstych zmian nastroju, mają intensywne wybuchy złości lub trudność w jej kontrolowaniu, odczuwają brak radości czy pozytywnych emocji, mają problemy w zakresie samookaleczenia, wybuchów agresji, przejadania się, uzależnień Co daje udział w treningu? Nauka, jak opanować trudne emocje, Budowanie poczucia własnej wartości, Lepsze relacje z rodziną i rówieśnikami, Więcej spokoju i zrozumienia w codziennych sytuacjach, Praktyczne umiejętności, które pomagają w życiu. Całość programu trwa 24 tygodnie. Jeden moduł 6 tygodni. Trening jest częścią programu pomocy dla nastolatków i nie zastępuje terapii indywidualnej lub rodzinnej.
Choroby oczu u osób starszych
Wiele problemów ze wzrokiem wynika z wieku. Inne są skutkiem chorób, które nieleczone wpływają także na oczy. Z każdą dolegliwością trzeba udać się do odpowiedniego lekarza. Okulista Lekarz, który leczy oczy, to okulista. Jak do niemal każdego specjalisty potrzebujesz do niego skierowania. Nie dotyczy to osób z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności, kombatantów i innych osób ze szczególnymi uprawnieniami. Te mają prawo do leczenia specjalistycznego bez skierowania. Warto leczyć oczy w każdym przypadku. Słabe widzenie powoduje: Najpoważniejsze choroby oczu Wśród osób starszych najczęściej występują: zaćma starcza jaskra zwyrodnienie plamki żółtej retinopatia cukrzycowa prezbiopia. Zaćma Inaczej zwana kataraktą. To najczęstsza choroba soczewki u seniorów i seniorek. Nieleczona prowadzi do ślepoty. W tej chorobie: widziane przedmioty są rozmyte i przymglone, pogarsza się ostrość widzenia soczewka oka mętnieje, źrenica może zmienić kolor z czarnego na szarobiały widzenie światła nie jest zaburzone oczy nie są przekrwione ani nie bolą – co sprawia, że na początku pacjenci często nie zauważają problemu. Zaćmę leczy się operacyjnie. To dość powszechny i bardzo bezpieczny zabieg. Po jego przeprowadzeniu znacząco poprawia się ostrość widzenia. Jaskra Dość częsta i bardzo poważna choroba oczu. Jest nieuleczalna, a w przypadku nagłego ataku choroby może nieodwracalnie uszkodzić wzrok. Dlatego tak ważne jest jej wczesne wykrycie. Ta choroba: dość często wiąże się z nadciśnieniem tętniczym i sama może powodować podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe w ostrym ataku powoduje ból oka i zamglenie widzenia w większości przypadków rozwija się przewlekle i bezobjawowo jest leczona lekami i operacyjnie. Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem Z angielska skracana do AMD (Age-Related Macular Degeneration). Częściej występuje u kobiet. Może być wywołana m.in. przez nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów i wieloletnie narażenie na światło. Bardzo poważnym zagrożeniem jest prowadzenie niezdrowego i siedzącego trybu życia przez osoby otyłe. W przypadku rozwinięcia się choroby: pacjenci najczęściej najpierw zauważają skrzywienie tekstu podczas czytania mogą wystąpić problemy w prowadzeniu samochodu i w rozróżnianiu szczegółów w centrum pola widzenia powstaje mgła, mroczki, rozmywa się obraz. W zależności od odmiany i rozwinięcia choroby leczy się ją lekami i operacyjnie. Brak leczenia prowadzi do ślepoty! Retinopatia cukrzycowa Jest groźnym powikłaniem cukrzycy typu I. Powoduje problemy w prawidłowym funkcjonowaniu naczyń krwionośnych, które odżywiają oko (retinopatię). Oznacza to, że: w wyniku niedokrwienia w oku powstają nowe naczynia krwionośne, które jednak są słabe i podatne na przerwanie naczynia mogą pękać, powodować wybroczyny, a nawet krwotok wymaga kontrolowania cukrzycy, a w poważniejszym stanie – operacji oka. Prezbiopia To po prostu starczowzroczność. Nie jest uznawana za chorobę. Naturalne zmiany fizjologiczne są spowodowane wiekiem. Można spowolnić jej postęp i korygować widzenie odpowiednio dobranymi szkłami korekcyjnymi. Bardzo ważne znaczenie ma odpowiednia profilaktyka chorób oka. Zalecenia dla zdrowych oczu Na stan zdrowia oczu wpływa nie tylko wiek pacjentki lub pacjenta. By zadbać o oczy, stosuj się do poniższych wskazówek. Nie lekceważ objawów, nie mów sobie „to przecież normalne w tym wieku”. Jeśli źle widzisz nawet mimo okularów, koniecznie zbadaj oczy! Nie pal. Palenie papierosów uszkadza nie tylko płuca, ale i oczy! Kontroluj oczy. Po 45 roku życia badaj się u okulisty przynajmniej raz do roku. Uważaj zwłaszcza, jeśli chorujesz na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, masz nadwagę. Jedz zdrowo. Wybieraj produkty bogate w luteinę odpowiedzialną za ochronę naczyń włosowatych siatkówki (jarmuż, szpinak, borówka amerykańska, natka pietruszki, brokuły, cukinia), kwasy omega-3 (łosoś, makrela i tuńczyk), cynk, karotenoidy i witaminy A, C i E. Jak mówią okuliści: oczy są zwierciadłem diety pacjenta. Ruszaj się. Maszeruj, spaceruj, wykonuj jakikolwiek wysiłek fizyczny o umiarkowanej intensywności, który usprawni krążenie krwi. Przynajmniej trzy razy w tygodniu. Prawidłowe krążenie poprawia funkcjonowanie oczu. Chroń oczy. Używaj okularów przeciwsłonecznych, kiedy to konieczne. Noś okulary korekcyjne dobrane do swoich potrzeb. Pomogą Ci w tym optometrysta i optyk. Przyzwyczajenie do tych samych okularów od lat to zły nawyk!
Żmija ukąsiła? Tak trzeba zareagować
Ukąszenia żmii zdarzają się rzadko i nie są śmiertelne. Mogą być jednak groźne dla dzieci i osób starszych. Co zrobić w sytuacji, kiedy do nich dojdzie? Węże jadowite występują głównie w tropikach. Można je jednak spotkać na całym świecie. W Polsce mamy tylko jeden gatunek takich węży – żmiję zygzakowatą – która jest pod całkowitą ochroną. Gdzie można spotkać żmiję W Polsce żmije występują na terenie całego kraju. Wybierają siedliska o chłodnym mikroklimacie. Są często spotykane na obrzeżach lasów, podmokłych łąkach, polanach leśnych czy halach górskich. Chętnie przebywają pod kamieniami, krzewami lub wśród korzeni drzew. Lubią też wygrzewać się w słońcu. Jak rozpoznać żmiję Żmija występuje w kilku odmianach: czarnej, szarej i brunatnej. Na grzbiecie ma wyraźny zygzak, który jest ciemniejszy od barwy podstawowej. Osiąga długość ok. 80 cm. Ma płaską głowę o trójkątnym zarysie, która jest wyraźnie oddzielona od reszty ciała. Łuski na głowie tworzą wzór przypominający literę X, Y lub V. Ma pionowe źrenice. Chcąc wystraszyć przeciwnika, głośno syczy. Gdy dojdzie do ukąszenia Żmija zapada w sen zimowy, dlatego ukąszenia zdarzają się tylko w ciepłych miesiącach. Najbardziej niebezpieczne są wiosenne ukąszenia, kiedy wąż obudzi się ze snu. Żmija jest aktywna tylko w ciągu dnia. Nigdy nie atakuje pierwsza, przed ludźmi zwykle ucieka. Kąsa tylko w ostateczności, gdy ktoś próbuje ją chwycić lub zadaje jej ból. Najwięcej przypadków pokąsania przez jadowite węże zdarza się podczas próby ich schwytania, zabicia lub wypuszczenia. Podczas kąsania żmija wprowadza w organizm człowieka jad. Najbardziej niebezpieczne są zranienia w okolicy szyi i twarzy. Zazwyczaj jednak ukąszenia dotyczą stóp i łydek oraz dłoni i przedramion. Ukąszenie jest najbardziej niebezpieczne dla dzieci i osób starszych, dla dorosłego bardzo rzadko może być śmiertelne. Następstwa pokąsania zależą od miejsca zranienia, ilości wprowadzonego jadu i stanu zdrowia osoby poszkodowanej. Ilość wstrzykniętego jadu zależy od: Stres, niepokój czy aktywność ruchowa mogą pogorszyć stan zdrowia ukąszonego. Jak rozpoznać ukąszenie W miejscu ukąszenia przez żmiję powstaną charakterystyczne ranki – dwa ślady po zębach jadowych. Odczujemy też miejscowy ból. Jeśli wąż wstrzyknął jad, to dodatkowo mogą wystąpić: U dzieci objawy są bardziej nasilone, często dochodzi do utraty przytomności. Jeśli do około 10 minut od kontaktu ze żmiją nie pojawi się ani obrzęk, ani zaczerwienienie w okolicy ukąszenia, można podejrzewać, że jad nie został wpuszczony. Jak zareagować po ukąszeniu Jeśli dojdzie do ukąszenia, osoba poszkodowana i udzielająca pomocy powinny zachować spokój. Podczas udzielania pierwszej pomocy: Po ukąszeniu przez żmiję wskazana jest wizyta w szpitalu lub wezwanie karetki. Może się okazać, że konieczne będzie podanie surowicy i zastrzyku chroniącego przed tężcem. W 30–60 proc. przypadków żmija kąsa na sucho (bez wstrzyknięcia jadu). Wtedy też warto skonsultować się z lekarzem. Istnieje możliwość wystąpienia opóźnionej reakcji na jad. Widywane w filmach wysysanie jadu z rany nie ma najmniejszego sensu i nie należy tego robić. Większość węży w Polsce nie jest jadowita. Jednak każdy z nich może boleśnie ukąsić. Jak uniknąć ukąszenia
Zatrucie pokarmowe – co warto wiedzieć
Lato sprzyja zatruciom – wyższa temperatura, kiepskie przechowywanie żywności, jedzenie w przygodnych miejscach. Najczęstszym powodem zatruć pokarmowych są produkty spożywcze, w których znajdują się bakterie lub ich toksyny, a także wirusy i pasożyty. Ignorowanie wymogów dotyczących higieny, nieprawidłowe przechowywanie produktów (na przykład w zbyt wysokiej temperaturze) i nieprzestrzeganie terminów przydatności do spożycia, zwiększa ryzyko wystąpienia zatrucia pokarmowego. Objawy zatrucia to m.in.: Co nam może zaszkodzić Campylobacter Największą liczbę zatruć pokarmowych w Polsce powodują bakterie należące do rodzaju Campylobacter. Powszechnie występują w drobiu, ale znaleźć je można w innych gatunkach mięsa. Należy też uważać na niepasteryzowane mleko. Pierwsze objawy występują zwykle po 2-4 dniach. Campylobacter wywołuje wysoką gorączkę, nudności, biegunki z krwią, a nawet ostre zapalenie żołądka i jelit. O ile u osób zdrowych objawy ustępują po ok. 7 dniach, to w przypadku grupy podwyższonego ryzyka (dzieci, osób starszych lub o długotrwale obniżonej odporności) może dojść do poważnych powikłań. Salmonella Prawie równie częstym powodem zatruć pokarmowych jest Salmonella. Znajduje się przede wszystkim w mięsie, mleku i jego przetworach, jajach, często także w owocach morza. W przypadku zatrucia wystąpić mogą nudności, wymioty, krwawe biegunki. Jeśli nie należymy do grupy podwyższonego ryzyka, wystarczy nam odpowiednia dieta i węgiel leczniczy. W cięższych przypadkach zalecany będzie antybiotyk lub hospitalizacja. Jad kiełbasiany Jedną z najgroźniejszych przyczyn zatruć pokarmowych jest spożycie botuliny, zwanej jadem kiełbasianym. Produkowana jest przez bakterię Clostridium botulinum, która żyje głównie w glebie. W produktach spożywczych może znajdować się w konserwach, przetworach, a także w miodzie. By uniknąć zakażenia, sprawdzaj daty przydatności do spożycia, nie jedz konserw i przetworów, których opakowania mają wybrzuszone wieczko lub nakrętkę. Pierwszymi objawami zatrucia są nudności, wymioty, silne bóle brzucha. Niestety, dochodzi także do porażenia poszczególnych grup mięśni, podwójnego widzenia i charakterystycznego opadania powiek. Jeśli podejrzewasz zatrucie botuliną, natychmiast skonsultuj się z lekarzem, gdyż może dojść do niewydolności oddechowej i zatrzymania akcji serca. Gronkowiec złocisty Gronkowiec złocisty to bakteria, którą możesz się zakazić także od innego człowieka, drogą kropelkową lub w trakcie stosunku. Najczęściej źródłem zatruć są krojone wędliny, mielone mięso, ryby, mleko i produkty mleczne, wyroby garmażeryjne, lody, ciastka, kremy i produkty warzywne. Toksyna gronkowca jest wysoce odporna na działanie wysokiej temperatury, a objawy (wymioty, spadek ciśnienia krwi) mogą wystąpić już 2 godziny po jej spożyciu. Gronkowiec nie zmienia smaku produktu, dlatego należy zachować czujność i w przypadku wystąpienia objawów zatrucia skontaktować się z lekarzem. Bacillus cereus Równie często spotykaną przyczyną zatruć jest Bacillus cereus. Powoduje biegunki i wymioty. Zarodniki są w stanie przetrwać gotowanie. Zdarza się po spożyciu potraw ryżowych, ziemniaczanych, makaronowych i serowych, które były przechowywane w cieple. Objawy pojawiają się szybko, od pół godziny do 6 godzin po spożyciu pokarmu. Wśród przyczyn zatruć pokarmowych są również: Jak się chronić Jak się leczyć Przy zatruciu pokarmowym: Jeśli objawy są niepokojące lub utrzymują się kilka dni, idź do lekarza. Zatrucia pokarmowe wywołane salmonellą i jadem kiełbasianym bezwzględnie wymagają wizyty u lekarza. Pamiętaj, że zatrucie pokarmowe może być niebezpieczne dla kobiet w ciąży, niemowląt i małych dzieci oraz osób starszych i z osłabioną odpornością. Może też świadczyć o innych, istotnych problemach zdrowotnych. Jak się nawodnić? Aby zapobiec odwodnieniu, należy podawać płyny w odpowiedniej objętości. Najlepiej, by była to ciepła, przegotowana woda. Pojawienie się pragnienia w trakcie ostrej biegunki zwykle wskazuje na niedobór co najmniej jednego litra wody. Źródło: pacjent.gov.pl
Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby – 28 lipca
Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby (WZW) jest obchodzony co roku 28 lipca w celu zwiększenia świadomości na temat wirusowego zapalenia wątroby – zakaźnej choroby wątroby, której może towarzyszyć wiele problemów zdrowotnych, także poważnych, w tym nowotwór wątroby. Istnieje pięć głównych szczepów wirusa zapalenia wątroby – A, B, C, D i E. Do zakażenia wirusami WZW A, D i E dochodzi poprzez spożycie skażonej żywności lub wody lub przez bezpośredni kontakt z osobą zakaźną. Taka sytuacja dotyczy krajów z niskimi warunkami sanitarnymi. W krajach rozwiniętych, gdzie ryzyko przeniesienia zakażenia drogą pokarmową jest niskie, odnotowuje się zachorowania przede wszystkim w grupie MSM oraz wśród użytkowników narkotyków. Największy problem globalnie nadal jednak stanowią wirusowe zapalenia wątroby typu B i C, które łącznie na całym świecie są najczęstszą przyczyną zgonów (co roku umiera z tego powodu 1,3 miliona osób). Problem ten jest nadal aktualny pomimo pandemii COVID-19. W przypadku WZW B dostępna jest szczepionka, która skutecznie chroni przed zachorowaniem. Natomiast leki przeciwwirusowe dedykowane WZW C mogą wyleczyć obecnie ponad 95% osób z tym zakażeniem. WZW B i C mogą przebiegać w postaci ostrej lub przewlekłej. Ze względu na wieloletni bezobjawowy przebieg zakażenia wirusem WZW C, chorobę określono mianem „wirusowej bomby zegarowej” lub „cichej epidemii”. Osoba zakażona i niezdiagnozowana nie ma świadomości o swojej chorobie i o tym, że może zakażać inne osoby. Wirusy WZW B i C przenoszą się poprzez krew, najczęstszą formą narażenia są: W Polsce, zgodnie z meldunkami o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce udostępnianymi przez NIZP-PZH, w latach 2009-2012 odnotowywano ok. 2000 zachorowań na WZW C rocznie, natomiast w latach 2013 do 2018, co roku rozpoznawano między 3000 a 4000 zachorowań na WZW C. W 2017 r. zgłoszono 4 010 przypadków WZW C, w 2018 r. – 3 442, a w 2019 r. – 3 350 (dane wstępne, w trakcie weryfikacji). Podobna sytuacja dotyczy WZW B. Państwowa Inspekcja Sanitarna od wielu lat podejmuje działania w zakresie uregulowań prawnych, bieżącego nadzoru sanitarnego oraz komunikacji społecznej i podnoszenia świadomości społecznej, mających na celu poprawę sytuacji epidemiologicznej w zakresie WZW B i WZW C. W Polsce temat zakażeń wirusem WZW B i C jest stale obecny w przestrzeni publicznej dzięki zaangażowaniu w programy takie jak: „HCV można pokonać” w latach 2005-2006, „STOP!HCV” w latach 2010-2011, oraz Projekt KIK/35 „Zapobieganie zakażeniom HCV” w latach 2012-2017 współfinansowany ze środków Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy i Ministra Zdrowia. Dzięki temu intensyfikacji uległy także działania informacyjne i edukacyjne z zakresu profilaktyki HCV, prowadzone na poziomie samorządowym.
Pomidor – pełen witamin i składników mineralnych
Trwa szczyt sezonu na pomidory. Warto korzystać przede wszystkim z lokalnych pomidorów i spożywać je głównie w sezonie ze względu na gwarancję jakości, a także najlepszy smak i piękny aromat. Dojrzewające w słońcu pomidory są soczyste, mają przyjemną, mięsistą strukturę oraz słodki smak. Pomidor stanowi dobre źródło potasu, 1 średnia sztuka (170 g) dostarcza 476 mg tego składnika. Potas jest jednym z głównych elektrolitów, który odpowiada za utrzymanie odpowiedniej gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu, jest istotny dla prawidłowej pracy serca i układu krążenia. W pomidorze znajdziemy także wiele antyoksydantów m.in. witaminę C (39,1 mg w 170 g), E (2,1 mg w 170 g), beta- karoten (1088 µg w 170 g) oraz związki fenolowe (głównie w skórce). Bardzo cennym składnikiem pomidorów jest likopen – czerwony barwnik, który wykazuje silne działanie antyoksydacyjne. Istnieje wiele publikacji naukowych, których wyniki wskazują na związek pomiędzy zawartością likopenu w diecie, a niższym ryzykiem rozwoju chorób nowotworowych i układu krążenia. Zawartość likopenu w pomidorach jest zmienna, zależna od warunków uprawy, odmiany, a także stopnia dojrzałości owoców. Obróbka termiczna pomidorów i obecność tłuszczu w posiłku zwiększają biodostępność likopenu, dzięki czemu jest on lepiej wchłaniany z przewodu pokarmowego. Pomidory to także źródło błonnika pokarmowego (2,04 g w 170 g), który wpływa korzystnie na m.in. stężenie cholesterolu oraz glukozy we krwi. Pomidor jest bardzo soczystym warzywem, który w 94% składa się z wody, jest także niskoenergetyczny.
Badaj poziom cholesterolu
Hipercholesterolemia to podwyższony cholesterol, który zwiększa ryzyko zaburzeń w układzie krążenia. Może prowadzić między innymi do zawału serca lub udaru mózgu Podwyższony poziom cholesterolu jest częstą przypadłością. W Polsce dotyka około 60% dorosłych. Część z nich nie wie o zagrożeniu, gdyż nie bada się. A podwyższony cholesterol nie boli i nie daje żadnych objawów. Dlatego zapobiegawczo trzeba sprawdzać jego poziom. Co to jest cholesterol Cholesterol to organiczna substancja tłuszczowa (lipidowa). Cholesterol: Cholesterol występuje w dwóch frakcjach: Człowiek do prawidłowego funkcjonowania organizmu potrzebuje tłuszczy, ponieważ: Nadmiar tłuszczu jest szkodliwy. Czynniki ryzyka Na rozwój hipercholesterolemii mają wpływ: Koniecznie badaj poziom cholesterolu, jeśli jesteś w grupie ryzyka Badaj się profilaktycznie Regularnie kontroluj poziom cholesterolu. Wcześnie wykryte nieprawidłowości zmniejszą ryzyko powikłań i pozwolą zahamować rozwój chorób. Aby sprawdzić swój poziom cholesterolu, musisz zbadać profil lipidowy. To badanie próbki krwi, które pozwala ocenić stężenie cholesterolu całkowitego, LDL, HDL i trójglicerydów (tłuszczy znajdujących się we krwi). Kontrolny profil lipidowy możesz zbadać bezpłatnie Jak przeciwdziałać hipercholesterolemii Możesz zadbać o to, aby zmniejszać ryzyko podwyższonego poziomu cholesterolu:
Kleszczowe zapalenie mózgu – zaszczep się
Kleszcze przenoszą wiele chorób, ale poprzez szczepienie możesz zapobiec jednej z nich: kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM). W kleszczach znajdziemy różne drobnoustroje: bakterie, pasożyty i wirusy. Obecnie nie można zaszczepić się przeciw wszystkim chorobom przenoszonym przez te pajęczaki. Warto skorzystać ze szczepienia przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM) jest najskuteczniejszym sposobem ochrony przed chorobą i ciężkimi powikłaniami. Kleszcze przenoszą takie choroby jak: Obecnie badacze pracują nad szczepionką przeciw boreliozie. Prace są zaawansowane i budzą nadzieję na przyszłość. Nie da się łatwo uchronić przed ukąszeniami kleszczy i nie da się przewidzieć, czy dany kleszcz przenosi wirusa. Chroń się preparatami oraz odpowiednim ubraniem podczas wycieczek do lasu lub parku czy w ogrodzie. Jeżeli widzisz kleszcza na skórze, natychmiast go usuń. Kleszcze atakują: Nie zaleca się badania samego kleszcza, bo: Czy człowiek został zakażony, można stwierdzić po kilku tygodniach, przy zastosowaniu badań serologicznych. Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) Kleszczowe zapalenie mózgu to ostra choroba wirusowa. Wirus KZM ma charakter neurotropowy, prowadzi do poważnych powikłań neurologicznych. Zgłaszane przypadki KZM wymagają hospitalizacji. KZM może prowadzić do nieodwracalnych powikłań –zmian neurologicznych i psychiatrycznych. Ciężkie zachorowania dotyczą wszystkich grup wiekowych. Wysoki odsetek chorych na KZM wymaga długiego leczenia oraz rehabilitacji. W przypadku zajęcia ośrodkowego układu nerwowego u 35%–58% chorych z dochodzi do trwałych powikłań neurologicznych, a u ok. 1 na 100 chorych zakażenie kończy się zgonem. W Polsce liczbę zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu szacowano w przeszłości na 150 do ponad 250 przypadków rocznie. W ostatnich latach obserwujemy wzrost liczby zachorowań, w 2023 roku i 2024 roku zgłoszono odpowiednio 661 i 793 zachorowania. Najwięcej zachorowań występuje w rejonach północno-wschodniej Polski (do 80% zakażeń w roku). Nie ma żadnego leku, który mógłby zwalczyć infekcję. Diagnoza nie ma wpływu na przebieg choroby oraz wybór leczenia. Dlatego tak ważna jest profilaktyka – przyjęcie szczepionki przed narażeniem na kontakt z kleszczami. Szczepionka przeciw KZM Dostępne są inaktywowane szczepionki przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Na 100 osób zaszczepionych przeciw KZM powyżej 95 z nich wytwarza przeciwciała ochronne zabezpieczające przed nieodwracalnymi powikłaniami. Szczepionki przeciw KZM mają wysoką skuteczność, zwłaszcza u osób poniżej 50. roku życia. Zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu występują w całej Polsce przez większość roku – od marca do końca listopada. Zaplanuj szczepienie, najlepiej przed sezonem wiosenno-letnim i odpoczynkiem, aby uzyskać odporność. Zaszczepienie zimą lub wczesną wiosną zapewnia ochronę już od początku aktywności kleszczy, która w ostatnim czasie, w wyniku zmian klimatycznych, odnotowywana jest nawet przez cały rok. Jeżeli konieczne jest szybkie uodpornienie, stosuje się schemat przyspieszony, który umożliwia uzyskanie odporności szybciej (po 2 dawkach podawanych w odstępie 14 dni). Badania pokazują, że jest równie skuteczny, jak schemat podstawowy. U ok. 90% osób w dobrym ogólnym stanie zdrowia, już po podaniu pierwszej dawki szczepionki pojawiają się swoiste przeciwciała ochronne. Jak i gdzie można zaszczepić się przeciw KZM Szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM) jest szczepieniem zalecanym (odpłatnym). Możesz je zrealizować w POZ lub prywatnym gabinecie. Lekarz POZ bezpłatnie cię zakwalifikuje do szczepienia i wystawi receptę. Wyjątek stanowi szczepienie przeciw KZM osób zawodowo narażonych na zakażenie (np. leśników). Koszt szczepionki i szczepienia pokrywa ich pracodawca. Przeciwwskazania do szczepienia to: Po podaniu szczepionki mogą występować miejscowe niepożądane odczyny poszczepienne: Borelioza z Lyme Najczęściej kleszcze przenoszą boreliozę z Lyme (zwaną boreliozą). Jest to choroba postępująca. Może przebiegać bezobjawowo lub prowadzić do ciężkich nieodwracalnych zmian w układzie nerwowym i stawowym. Kolejne stadia boreliozy: Lekarz dostosowuje antybiotyk do objawów i fazy choroby. Przebyta choroba nie uodparnia na ponowne zakażenie. Nie ma szczepionki przeciw boreliozie.
