Kategoria: Bez kategorii

Bezpieczne i zdrowe grillowanie

Do grillowania warto używać tacek stalowych W celu ograniczenia spalania tłuszczu i dostępu szkodliwego dymu do opiekanego produktu stosuje się specjalne tacki lub brytfanny. Najlepiej, aby były one wykonane ze stali szlachetnej lub żeliwne. Nie zaleca się używania produktów aluminiowych do bezpośredniego kontaktu z żywnością, gdyż istnieje duże prawdopodobieństwo, że tą drogą aluminium może się przedostawać do żywności. W przypadku żywności zawierającej kwasy i sól (przecier jabłkowy, rabarbar, przecier pomidorowy lub śledź solony), stosowanie naczyń, takich jak patelnie, miski, folia aluminiowa do żywności, może powodować zwiększenie stężenia związków glinu (czyli aluminium) w takich produktach. Również użycie aluminiowych naczyń i tacek m.in. do produktów typu fast food, może umiarkowanie zwiększać stężenie glinu, szczególnie w żywności zawierającej pomidory, różne rodzaje marynat i ocet. Dlatego, aby chronić żywność przed potencjalnym narażeniem na niebezpieczne dla zdrowia związki aluminium, nie zaleca się przygotowywania, ani przechowywania żywności o odczynie kwaśnym w naczyniach aluminiowych. Z tego też względu w produkcji gastronomicznej odchodzi się od używania naczyń aluminiowych, a zastępuje się je naczyniami ze stali szlachetnej. Czego lepiej nie grillować? Tradycyjnie kojarzone z grillem mięsa, jak choćby karkówka czy boczek, nie są dobrym pomysłem. Takie gatunki mięs obfitują w tłuszcze nasycone, które nie są wskazane w zdrowej diecie. Ponadto bardzo często marynuje się je w dużej ilości tłuszczu, co jeszcze bardziej podnosi ich kaloryczność. Poza tym, że tłuste gatunki mięs dostarczają dużą ilość kalorii, to dodatkowo należą do produktów ciężkostrawnych. Po ich spożyciu może pojawić się uczucie ciężkości na żołądku, zgaga, niestrawność, bóle brzucha oraz inne nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Co grillować, by było zdrowo? Kiełbasa nie powinna być przesadnie tłusta. Najlepiej, aby zawierała ok. 90 proc. mięsa. Trzeba koniecznie sprawdzać etykiety, ponieważ w sklepach można trafić na produkty, które w składzie mają mniej niż 30 proc. mięsa, a nadal nazywają się kiełbasą.Dobrym pomysłem jest np. upieczenie na grillu zawiniętego w folię sera camembert. Bardzo ważne, aby do niskokalorycznych potraw z grilla spożywać jak największe ilości świeżych warzyw – zarówno w postaci sałatek, surówek lub w formie grillowanej. Tutaj, w zależności od upodobań, wybór warzyw jest dowolny, gdyż są to produkty niskokaloryczne, a jednocześnie – odżywcze. Grillować można także owoce, które będą stanowić doskonałą przekąskę czy deser. Unikaj gotowych dań na grilla Przy wyborze zdrowych produktów na grilla istotne jest, aby zrezygnować z dostępnych w sklepach gotowych dań na grilla. Są one najczęściej posypane gotowymi mieszankami przypraw, które w swoim składzie mogą zawierać nie tylko naturalne zioła, ale także glutaminian sodu. Ponadto, kupując mięso w marynacie na grilla, nie mamy pewności, czy jest ono świeże, a także nie wiemy, w czym dokładnie zostało zamarynowane.

Laparoskopia. Na czym polega?

Laparoskopia to jedna z bardziej popularnych metod operacyjnych. Na czym polega? O tym opowiedział lek. med. Mariusz Króliczek, ordynator oddziału Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej w Szpitalu Miejskim w Rudzie Śląskiej. Czym jest laparoskopia? Laparoskopia to małoinwazyjna metoda diagnostyczna i operacyjna, polegająca na wprowadzeniu przez niewielkie nacięcia w powłokach brzusznych cienkiego narzędzia optycznego – laparoskopu – umożliwiającego oglądanie wnętrza jamy brzusznej lub miednicy na monitorze. Jak wygląda sam zabieg? Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Wykonuje się zazwyczaj 2–3 niewielkie nacięcia insuflacja CO₂ – jama brzuszna wypełniana jest dwutlenkiem węgla, co ułatwia dostęp i widoczność narządów. Kamera oraz narzędzia chirurgiczne są wprowadzane przez troakary. Chirurg wykonuje diagnostykę lub operację, obserwując obraz z kamery na monitorze. Po zabiegu usuwa się gaz, zaszywa nacięcia, pacjent trafia na obserwację. Kiedy stosuje się metodę laparoskopową? Laparoskopia ma zastosowanie zarówno diagnostyczne, jak i terapeutyczne: Diagnostycznie: w przypadku niejasnych bólów brzucha lub miednicy, przy podejrzeniu endometriozy, diagnostyka niepłodności. Operacyjnie: Czy istnieją przeciwwskazania do wykonania laparoskopii? Tak, choć rzadko: Bezwzględne przeciwwskazania: Względne przeciwwskazania: Czy po laparoskopii mogą pojawić się powikłania? Tak, choć są rzadkie i zwykle łagodne: Możliwe powikłania:    

Wielkie otwarcie odcinka Oddziału Perinatologii, Ginekologii i Położnictwa

  W Szpitalu Miejskim w Rudzie Śląskiej zmodernizowany został odcinek Oddziału Perinatologii, Ginekologii i Położnictwa.   – Kiedyś było tu szaro, buro. Panie, które tu pracują, bardzo się starały, żeby oddział był bardziej otwarty, jasny i przyjazny, ale było bardzo mało łazienek dla pacjentek. Mieliśmy stanowiska do pielęgnacji noworodków, ale były niewystarczające. Było bardzo duże zagęszczenie na salach. W tej chwili, ze względu na to, że przenieśliśmy całą część administracyjną, mogliśmy powiększyć sale – mówi Ewa Krych, prezes szpitala.       Na 4 piętrze wyodrębniono 10 sal pobytu położnic. Każda komfortowa i ładna. Każda z sal wyposażona jest w łazienkę, instalacje gazów medycznych oraz stanowisko do pielęgnacji noworodków. – Od dzisiaj najwyższy standard i komfort. Oddział został gruntownie zmodernizowany i przebudowany. To jest oddział, który miał 24 łóżka i dwie łazienki. Stworzyliśmy oddział, który ma 19 łóżek. Wprawdzie nieco zredukowaliśmy, ale za to każda sala ma swoją łazienkę, klimatyzację. Dorównaliśmy, myślę, do najlepszych nie tylko pod względem medycznym, ale również pod względem komfortu – mówi profesor Wojciech Cnota, ordynator Oddziału Perinatologii, Ginekologii i Położnictwa Szpitala Miejskiego w Rudzie Śląskiej.   Na tej samej kondygnacji utworzona została strefa noworodków – odcinek noworodkowy z zapleczem administracyjnym, w którym czasowo będą przebywały noworodki fizjologiczne. Dzięki przeprowadzonej modernizacji – w ramach tego odcinka – warunki znacząco wpłyną na jakość pobytu w Szpitalu Miejskim w Rudzie Śląskiej. Fundacja Anioły w piżamkach ozdobiła ściany strefy noworodków Fundacja Anioły w piżamkach po raz kolejny okazała wielkie serce. Pani Beata, z pomocą wolontariuszy ze Szkoły Podstawowej numer 27 w Rudzie Śląskiej i Liceum Ogólnokształcącego z Chorzowa, ozdobiła ściany strefy noworodków, która znajduje się na 4 piętrze szpitala. Bardzo dziękujemy Fundacji i wolontariuszom.  

Jak zadbać o ranę po cesarskim cięciu?

Cesarskie cięcie to operacja, którą wykonuje się w szczególnych wypadkach, gdy poród siłami natury może być zagrożeniem dla mamy i dziecka. Zazwyczaj o przeprowadzeniu cesarskiego cięcia decyduje lekarz. W trakcie cesarki nacina się przednią ścianę powłok brzusznych i macicy, a następnie wydostaje noworodka na świat.  Po porodzie przez cesarskie cięcie warto zadbać o ranę/ bliznę w celu poprawy gojenia i czucia. AKCEPTACJA RANY/BLIZNY  od 1 doby po cesarskim cięciu delikatne głaskanie w kierunku do rany delikatnie uciskanie skóry dokoła rany chwile przytrzymując opukiwanie skóry wokół rany ruchy okrężne w kierunku klatki piersiowej – działanie drenażowe odpowiednia higiena rany częste wietrzenie rany kinesiotaping powłok brzusznych higiena rąk PASY POPORODOWE ZALECANE SĄ TYLKO W PRZYPADKU ZNACZNEGO ROZEJŚCIA SIĘ MIĘŚNI LUB PRZY WSKAZANIACH LEKARSKICH 3-4 tygodnie po cesarskim cięciu – praca na bliźnie (rana musi być zagojona) – 10-15 minut dziennie głaskanie dookoła blizny w kierunku od i do blizny głaskanie wzdłuż i poprzek blizny z uciskiem ruchy okrężne na bliźnie przełamywanie naciąganie blizny stosowanie maści na blizny kinesiotaping higiena rąk

Cukrzyk: Jakie produkty powinien jeść, a jakich nie?

Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się zbyt wysokim poziomem cukru we krwi, wynikającym z zaburzeń w wydzielaniu lub działaniu insuliny, co prowadzi do uszkodzeń narządów. Objawami cukrzycy są: zwiększone pragnienie i częste oddawanie moczu zwiększony apetyt i utrata wagi pomimo jedzenia uczucie zmęczenia i brak energii zaburzenia widzenia częste infekcje i wolno gojące się rany W żywieniu chorych na cukrzycę zarówno typu 1 jak i 2 zaleca się spożywanie produktów zawierających węglowodany złożone, błonnik pokarmowy, produkty białkowe o obniżonej zawartości tłuszczu oraz tłuszcze roślinne. Oprócz postępowania dietetycznego należy także: zwiększyć aktywność fizyczną w razie konieczności, po konsultacji z lekarzem, wprowadzić leczenie farmakologiczne doustnymi lekami lub/i insuliną kontrolować wraz ze specjalistą pozostałe choroby współistniejące    

Jak odżywiać się podczas laktacji?

  W czasie ciąży i karmienia piersią kobieta je dla siebie i dla dziecka. Oznacza to jedzenie dla dwojga, a nie za dwoje. Możesz mieć wiele wątpliwości, co można jeść, a czego unikać.  Podczas karmienia piersią Twoje zapotrzebowanie na energię również wzrasta i zależy od tego: jak długo karmisz piersią czy karmisz dziecko wyłącznie mlekiem. Gdy karmisz niemowlę wyłącznie piersią, potrzebujesz więcej kalorii niż przed ciążą: w pierwszych 6 miesiącach – o 505 kcal dziennie w kolejnych 6 miesiącach – o 400 kcal dziennie. Wartość energetyczna dziennej diety nie powinna być mniejsza niż 1800 kcal. Diety poniżej 1500 kcal dziennie zmniejszają ilość wytwarzanego mleka. Pamiętaj, w ciąży i w czasie karmienia piersią nie powinnaś stosować: środków farmakologicznych wspomagających odchudzanie restrykcyjnych, niedoborowych diet, czyli takich, które nie pokrywają zapotrzebowania Twojego organizmu na składniki pokarmowe i energię.   Jak zmienia się zapotrzebowanie na białko W czasie ciąży i karmienia piersią potrzebujesz więcej białka. Dodatkowa ilość białka jest niezbędna do prawidłowego wzrostu tkanek dziecka i matki. Białko to podstawowy budulec wielu narządów. Odpowiada też za odporność organizmu. W mleku matki jest ono podstawowym składnikiem odżywczym. Najlepiej, aby białko stanowiło 10-20% całkowitej wartości energetycznej Twojej diety. Źródła białka to: mleko i produkty mleczne jaja ryby mięso, najlepiej chudy drób (indyk, kurczak) nasiona roślin strączkowych. Ważne są zdrowe tłuszcze Zadbaj o wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 w swojej diecie. Ich odpowiednia ilość jest potrzebna do prawidłowego rozwoju mózgu i narządu wzroku u dziecka oraz zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu. DHA (kwas dokozaheksaenowy) – należący do kwasów omega-3 – obniża także ryzyko małej masy urodzeniowej dziecka i depresji poporodowej u matki. Dobrym źródłem kwasów omega-3 są: oleje roślinne: rzepakowy, lniany i sojowy żółtko jaja tłuste ryby morskie orzechy i nasiona. Ile i jakie węglowodany Węglowodany powinny stanowić 45-65% całkowitej energetyczności diety. Są potrzebne m.in. do: wzrostu dziecka prawidłowego funkcjonowania narządów, w tym centralnego układu nerwowego matki i dziecka. Głównym źródłem węglowodanów powinny być produkty zbożowe.  Wybieraj węglowodany złożone, które znajdziesz w pełnoziarnistych produktach zbożowych: grubych kaszach – na przykład: kaszy gryczanej, jęczmiennej, pęczaku brązowym ryżu razowym pieczywie makaronie pełnoziarnistym płatkach owsianych. Niezbędna witamina D Zadbaj o odpowiednią ilość witaminy D w okresie ciąży i laktacji. To bardzo ważny składnik, który m.in. reguluje odporność i poziom wapnia w organizmie. Głównym źródłem witaminy D jest synteza skórna (poprzez ekspozycję ciała na słońce), ale w okresie ciąży nie przebywaj w pełnym słońcu zbyt długo.  Dobrym źródłem pokarmowym witaminy D są tłuste ryby morskie. W naszym klimacie witaminę D należy przyjmować w postaci preparatów. Zapytaj lekarza o właściwą dawkę – samą dietą ciężko jest pokryć zapotrzebowanie na tę witaminę. Inne ważne składniki W czasie ciąży i karmienia piersią zwiększa się zapotrzebowanie na większość witamin i składników mineralnych. Zwróć szczególną uwagę na źródła: wapnia – mleko i produkty mleczne żelaza – mięso, żółtko jaj, nasiona roślin strączkowych kwasu foliowego – warzywa liściaste (sałaty, szpinak, kapusta), produkty pełnoziarniste, jaja, orzechy, sery jodu – głównie sól jodowana, ryby morskie (np. dorsz, makrela, flądra, mintaj) i owoce morza, produkty mleczne. Polscy eksperci (Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników) zalecają, aby w ciąży i w okresie laktacji suplementować: witaminę D DHA kwas foliowy. U kobiet ciężarnych bez chorób tarczycy eksperci zalecają także suplementację jodu. O dawkach i rodzaju suplementacji powinien zdecydować lekarz. Ile wypijać płynów Wypijaj odpowiednie ilości płynów: od I trymestru ciąży zacznij pić więcej płynów – do 2,3 litra dziennie w okresie karmienia piersią wypijaj około 2,7 do 3 litrów płynów dziennie. Dobre nawodnienie organizmu jest ważne, bo woda m.in.: jest potrzebna do trawienia i wchłaniania składników pokarmowych pomaga w wydalaniu szkodliwych produktów przemiany materii, toksyn nawilża błony śluzowe reguluje temperaturę ciała. W czasie ciąży zapotrzebowanie na płyny rośnie, ponieważ: zwiększa się masa narządów i objętość krwi krążącej zwiększa się wartość energetyczna diety i ilość składników pokarmowych do trawienia większej ilości składników potrzeba więcej wody. Dodatkowa ilość płynów jest także potrzebna do wydzielania mleka. Kobiece mleko składa się w większości z wody. Najlepszym napojem dla Ciebie jest woda: źródlana lub mineralna niskozmineralizowana lub średniozmineralizowana niskosodowa niskosiarczanowa. Jeśli masz nadwagę lub otyłość, wybierz wodę niegazowaną. Dzięki temu unikniesz rozciągania ścian żołądka i zwiększonego uczucia głodu. Uważaj na kofeinę! Nadmiar kofeiny może zwiększać ryzyko poronienia lub małej masy urodzeniowej dziecka. Kofeina przechodzi także do kobiecego mleka. Nie przekraczaj dawki 200-300 mg kofeiny dziennie. Kobiety karmiące piersią, które urodziły przedwcześnie, powinny przyjmować jeszcze mniej kofeiny. Zawartość kofeiny w wybranych produktach: 20-30 mg w szklance herbaty 80-100 mg w filiżance kawy 80 mg w puszce napoju energetycznego o pojemności 250 ml. Warto wiedzieć, że źródłem kofeiny są także: napoje typu cola kakao i produkty z kakao – na przykład czekolady niektóre leki niektóre suplementy diety. Sprawdzaj etykiety produktów, czytaj listę składników, aby nie przyjmować nadmiernej dawki kofeiny. Jakie napoje możesz pić, czego unikać Najlepiej ogranicz picie kawy do 2 filiżanek dziennie. Jedna filiżanka to około 130-150 ml. Możesz wybierać kawy bezkofeinowe. Wyklucz napoje energetyzujące. Zawierają duże ilości składników o właściwościach pobudzających – taurynę i kofeinę. Herbata ma zdecydowanie mniej kofeiny niż kawa, dlatego możesz ją wybierać zamiast kawy. Możesz też pić np. czerwoną roobios. Nie zawiera kofeiny.   Produkty niewskazane w ciąży i w laktacji W ciąży i w czasie karmienia piersią zrezygnuj całkowicie z używek – papierosów, alkoholu: są niebezpieczne dla płodu – działają toksycznie skutki ich przyjmowania są nieodwracalne nie ma bezpiecznej dawki alkoholu i nikotyny.   Ze względu na ryzyko zatruć pokarmowych i potrzebę dobrej wartości odżywczej diety zrezygnuj z jedzenia następujących produktów:   serów miękkich i półmiękkich, z niepasteryzowanego mleka – serów pleśniowych (np. ser brie, camembert, gorgonzola, ser roquefort), niektórych serów kozich, sera korycińskiego, oscypka. Możesz je zjeść po poddaniu obróbce termicznej, na przykład po upieczeniu. niepasteryzowanego mleka surowych jaj surowych ryb i owoców morza, które są składnikami tradycyjnego sushi niektórych gatunków ryb (ze względu na zanieczyszczenie szkodliwymi substancjami z wód) surowego mięsa – na przykład tatara podrobów – na przykład wątróbki nieumytych warzyw i owoców, kiełków produktów nieświeżych, zepsutych – w tym produktów po terminie ważności, z krótką datą ważności, przechowywanych po otwarciu (np. jogurtów) napojów energetycznych wysokoprzetworzonej żywności,np. typu fast food, gotowych zup instant, słodyczy.

Życzenia Wielkanocne

Wszystkiego co najlepsze na Święta Wielkiejnocy. Wiosennych nastrojów, ciepłej, radosnej atmosfery, miłych spotkań z Najbliższymi oraz smacznego jajka i mokrego Lanego Poniedziałku.

Jajka – zdrowy akcent na Wielkanocnym stole

Jajka są produktem bez którego nie wyobrażamy sobie Świąt Wielkanocnych. Znajdziemy je w koszyku ze święconką, a także w większości serwowanych potraw. Mogą wystąpić także solo i to pod różnymi postaciami. Jajka wyróżniają się wysoką zawartością witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D i E), witamin z grupy B (w tym witaminy B12 i kwasu foliowego) oraz składników mineralnych, takich jak: cynk, fosfor, selen, żelazo. Białko jaja kurzego zawiera szeroki wachlarz aminokwasów egzogennych, czyli tych, które człowiek musi dostarczać z pożywieniem. Są to m.in. izoleucyna, lizyna, leucyna, tryptofan, cysteina, arginina, seryna, które występują w korzystnych dla ludzkiego organizmu proporcjach. Szacuje się, że jedno jajko pokrywa około 15% dziennego zapotrzebowania na pełnowartościowe białko u osoby dorosłej. -Należy pamiętać, że aby jajko było zdrowe – musi być świeże, gotowane nie więcej niż 10 minut, bo wtedy traci witaminy i jest ciężkostrawne – mówi Urszula Oknińska, dietetyk Szpitala Miejskiego w Rudzie Śląskiej. Dzięki wysokiej zawartości witamin i związków mineralnych, antyoksydantów, a także  aminokwasów, jaja stanowią wartościowe uzupełnienie diety dziecka. Należy jednak pamiętać, że jaja kurze, a właściwie białka jaj, są jedną z najczęstszych przyczyn alergii u dzieci. -Jajka korzystnie wpływają na zdrowie organizmu, jednakże jedzone w nadmiarze mogą zaszkodzić. Zwłaszcza osobom, które są uczulone na jajka oraz osobom będącym na dietach niskobiałkowych – mówi Urszula Oknińska, dietetyk Szpitala Miejskiego w Rudzie Śląskiej. Naturalne sposoby na farbowanie jajek: Najczęściej stosowanym przez nas naturalnym barwnikiem, który jest łatwo dostępny i daje ładny kolor, są wysuszone łupiny cebuli. Moczymy je w wodzie i następnie gotujemy w nich jajka – uzyskujemy kolor czerwonawy (marmurkowy, złoty). Ale jak uzyskać inne kolory? Czerwony – kora dębu, owoce czarnego bzu, suszone jagody, suche łupinki cebuli, szyszki olchowe, wywar z krokusa. Żółty – kurkuma, curry, rumianek, suszone kwiaty jaskrów polnych, igły modrzewiowe. Różowy – sok z buraka. Zielony – pokrzywa, trawa, kora brzozowa, wywar z jemioły, młode żyto. Fioletowy – płatki ciemnej malwy, owoce tarniny, owoce czarnego bzu. Pomarańczowy – sok z marchwi, dynia. Niebieski – owoce tarniny, borówka amerykańska. Brązowy – łupiny orzecha włoskiego, igły jodłowe. Jasnoczerwony – mrożone maliny, żurawina. Czarny – wygotowane olchowe szyszki, kora olchy, kora dębu, łupiny orzecha włoskiego.

Europejski Dzień Praw Pacjenta

  Europejski Dzień Praw Pacjenta jest obchodzony 18 kwietnia we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Ma on promować prawa pacjenta zawarte w Europejskiej Karcie Praw Pacjenta, która obejmuje m.in. prawo dostępu do opieki medycznej czy prawo do informacji. W Polsce – zgodnie z Konstytucją RP każdy, niezależnie od swojej sytuacji materialnej, powinien mieć zapewniony równy dostęp do świadczeń zdrowotnych, które są opłacane ze środków publicznych. Warunki i zakres takiej opieki określa ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Niektórym grupom przysługują szczególne przywileje. To np. kobiety w ciąży, które są przyjmowane w gabinetach lekarzy specjalistów poza kolejką oczekujących czy seniorzy, którym przysługują darmowe leki. Zakres takich uprawnień może być różny w zależności od tego, do jakiej grupy uprzywilejowanych należy pacjent lub pacjentka. Jeżeli osoba posiada szczególne uprawnienia do świadczeń, a nie są one respektowane, powinna zwrócić się do kierownictwa placówki lub działu skarg i wniosków oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. Pacjenci ze szczególnymi uprawnieniami Wszystkim chorym pomoc powinna być udzielana zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i poszanowaniem godności. Pacjenci mają prawo do tajemnicy lekarskiej, informacji o swoim stanie zdrowia, wyrażania zgody na leczenie czy obecności osoby bliskiej. Prawem chorego jest także przejrzysta procedura ustalenie terminu przyjęcia w sytuacji, gdy pomoc lekarza nie może być udzielona w momencie zgłoszenia. Kwestie te reguluje Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Narodowy Fundusz Zdrowia odpowiada wyłącznie za nadzór nad tymi placówkami, które przyjmują pacjentów w ramach umów z NFZ. Pacjenci mogą zgłaszać skargi do NFZ m.in. w sytuacji, gdy odmówiono im konsultacji lekarskiej czy zapisania do lekarza albo kazano zapłacić za pomoc, którą powinni otrzymać bezpłatnie. NFZ nigdy nie ocenia decyzji medycznych podejmowanych w procesie leczenia. W tym zakresie skargi można kierować do Rzecznika Praw Pacjenta. Wszyscy, którzy mają pytania związane z zasadami działania systemu ochrony zdrowia czy prawami pacjenta, mogą skorzystać z Telefonicznej Informacji Pacjenta. Jest ona dostępna całą dobę, siedem dni w tygodniu pod numerem 800 190 590. Konsultanci TIP podpowiedzą, gdzie znajdują się najbliższe placówki z umową z NFZ, gdzie szukać pomocy medycznej w nocy czy jakimi dokumentami potwierdzić ubezpieczenie. Pod tym samym numerem można skonsultować się także z ekspertami Rzecznika Praw Pacjenta.